AYT sınavı yani ‘Alan Yeterlilik Testi’ YKS’ ye girerken seçtiğimiz alanlara yönelik hazırlanan sınavdır.
- Sayısal bölümü seçen öğrenciler; matematik kısmıyla birlikte ‘Kimya, Biyoloji, Fizik’
- Eşit ağırlık seçen öğrenciler; matematik kısmıyla birlikte ‘Edebiyat, Tarih-1, Coğrafya-1’
- Sözel bölüm seçen öğrenciler; ‘Edebiyat, Tarih-1, Coğrafya-1, Tarih-2, Coğrafya-2, Felsefe Grubu Dersleri, Din Kültürü’ derslerinden sorumludur.
- Bildiğimiz üzere AYT sınavı YKS puan hesaplamasında %60’lık büyük bir bölümü oluşturuyor. Dolayısıyla AYT sınavına düşen önem de buna paralel olarak artıyor.
Peki AYT’ ye nasıl çalışacağız?
Hedefiniz Olmalı
‘Hedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgar yardım edemez.’ sözünden hareketle diyebiliriz ki hedefsiz bu işte ilerleyemeyiz. Bu hayatta şart olmasa bile bir vizyon ve ideal oluşturabilmek adına ‘Ne olmak istiyorum, gelecekte kendimi nerede görüyorum?’ sorularına cevap bulmak önemli yer tutar. Bu cevabı ararken kişiliğimiz, isteklerimiz ve en önemlisi yeteneklerimiz doğrultusunda hedefler koymalıyız. Birçok öğrenci yeteneğiyle bağdaşmayan bölümler için yıllarca çabalayıp sonunda da ‘Neden olmuyor? Halbuki birsürü emek verdim’ diyerek en verimli yıllarını yanlış tercihler uğruna feda ediyor. Yeteneğinize hitap eden ve yapabileceğinize inandığınız gerçekçi hedefler seçmelisiniz.
Planlı ve Programlı İlerlemelisiniz
Hedeften sonra sıradaki adım bu hedefe sizi en hızlı ve etkili yoldan götürebilecek plan yapmaktır. Peki ideal bir plan nasıl oluşturulur?
-Plan çok uzun veya çok kısa bir zamanı kapsamamalıdır. Plan için özellikle de bir YKS öğrencisine en uygun plan aralığı 3 aylık plan hazırlanması şeklindedir. Daha kısa oluşturulsaydı öğrenci kafasında bir ilerleyiş haritası olmadığından her an kayıp olacakmış korkusuyla verimsiz çalışır. Daha uzun zamanı kapsayan plan ise öğrencinin hayatındaki değişikliklere uyum sağlayamayacağından, uzun vadede sürekli bozulmaya müsait bir yapıya sahiptir. Bu tür planlar uygulanması zor ve hemen terk edilen planlardır.
-Plan her dersten karma bir yapı içermelidir. Bir derse ağırlık verilirken diğer dersleri ihmal etmemek gerekir. Aylarca ihmal edilen ve birikme gösteren dersi plana dahil etmek zamanla daha zor olacağından bu konuda bir rehber yardımına başvurmakta yarar vardır. Her derse zorluk seviyesine göre ve biraz da o derse ne kadar çalışılması gerektiği göz önünde bulundurularak zaman ayırılmalıdır.
Belki en iyi yaptığınız derse çalışmak hoşunuza gidiyor ve ders çalışma saatleriniz size çok verimli geliyor olabilir. Ancak en verimli geçen günleriniz her zaman en zorlandığınız günleriniz olacaktır.
‘Zorlandığın noktada ilerlemeye başlarsın.’ sözünden hareketle yukarda bahsettiğim düşünceyi destekleyebiliriz.
-Plan sizin için en verimli geçen saatler içerisinde uygulanmaya özen gösterilmelidir. Bu saatleri birkaç deneme yaparak keşfetmelisiniz. Herkes için değişen bir durum bu. Geceleri çalışmak önerilen bir durum değil. Sizler de insansınız sonuçta ve sınava sabahın erken saatlerinde gireceğinizi de hesaba katarsak uyku düzeninizin 24.00-08.00 arası tutulması daha akıllı bir tercih olacaktır. Geriye kalan zaman diliminde bir aralık tutturmaya çalışmalısınız.
Her Dersin Kendine Göre Bir Çalışma Taktiği Vardır
Arkadaşlar bu yolculuk bir keşif yolculuğu. Kendinizi keşfetmenizle başlayacak ve hayat boyu sürecek bir yolculuk. Birçok tecrübeden hareketle alanlara özel çalışma yöntemlerine bir göz atalım:
AYT Matematik Nasıl Çalışılmalıdır?
Matematik yıllarca sınavlarda en belirleyici faktör oldu ve olmaya da devam ediyor. Özellikle de son yıllarda AYT Matematik fark sorularla karşımıza çıkıyor. Sadece bilmek ve yorumlayabilmek değil artık iyi derecede bilmek ve yorumlayabilmek gerekiyor. Peki nasıl onlarca konuyu ÖSYM tarzına da uzak kalmadan öğreneceğiz?
AYT matematik için yıllardır değişmeyen kural:
‘Her konuya iyi seviyede hakim olmak’ tır.
Bunun çözümü planlı ve her konuyu özümseyerek çalışmaktan geçiyor. Ancak bu işin sadece başlangıcı. Çalışmaları düzenli soru çözümleri takip etmeli. AYT temeli oturana kadar ve konuyla ilgili kafada soru işaretlerinin bitmesi adına 3 kaynaktan konuyu taramakta fayda var.
- İlk kaynak orta-kolay arası konuyu pekiştirmeye yardımcı bir kaynak olmalıdır.
- İkinci kaynak orta seviye bir kaynak olmalıdır. Konunun tam oturmasını hedeflemeliyiz bu kaynakla.
- Üçüncü kaynak ise bu iki kaynaktan farklı bir zamanda çözülecek olup orta-zor arası seviyeye hitap eden bir kaynak olmalıdır. Bu kaynakla hedefimiz tekrar etmek ve zor soru tiplerine adapte olmak olacak.
Denemeler ise kaynakların ardından konunun anlaşıldığına emin olunduktan sonra geçilecek adımı oluşturur. Denemelerle konu tam olarak oturur ve her konuda bu şekilde bir gidişat tutturabilirseniz yavaş yavaş tüm konuları tam olarak halledebileceğinize şüphe yok.
AYT Fen Nasıl Çalışılmalıdır?
Bu konuyu da 3 ayrı başlıkta incelememiz gerekecek. Çünkü AYT fen bünyesinde Fizik, Kimya, Biyoloji derslerini barındırıyor. Bu alanlar kendi içlerinde apayrı yerlerde bulunuyor. Her biri için aynı çalışma yöntemi söylemek mümkün değil. Şimdi ayrı ayrı nasıl çalışılmalı inceleyelim:
AYT Fizik Nasıl Çalışılmalıdır?
Fizik fen alanının her zaman en belirleyici ögesi olmuştur. Yani diyorsanız ki ‘Ben derece yapmak istiyorum. Binlerce öğrenciyi geride bırakmak zorundayım.’ O halde yolunuz fizik yapabilmekten geçiyor.
Neden fizik bu kadar belirleyici?
Çünkü maalesef ki okullarda lise yıllarında fizik yanlış anlaşıldığı ve korkunç göründüğü için dışlanan, ihmal edilen bir ders. Bu nedenle fizik bilenle bilmeyen arasında oluşan o uçurum fizik alanında yapılan her bir soruyla sıralamada binlerce insanı oynatıyor. Peki bir sınav öğrencisi olarak bunu nasıl avantaja çevirebiliriz? TABİİ Kİ FİZİK YAPARAK!
Fiziği kazanabilmek için oldukça çabalamanız gerekecek arkadaşlar. Çünkü öğrendiğinizde ufkunuzu oldukça genişletebilecek ve hatta hayata bakış açınızı kalıcı olarak değiştirebilecek bir alandır kendisi. Öğrendikten sonra nereye baksanız fizik göreceksiniz. İlk olarak hiçbir şey bilmediğinizi kabul ederek başlamalısınız. Bildiğini sananlara hiçbir şey öğretemez fizik. Sınav sürecine bütün bir fiziği en baştan iki kere çalışacak şekilde yaymalısınız. İlk periyot öğrenmek için, ikinci periyot tekrar için planlanmalıdır. Her periyot kendi içinde kaynak ve denenmelerle süslenmelidir. Yani ilk periyot basit bir kaynak bitirmeye odaklı ve basit denemelerle pekiştirme içermeli ve ikinci periyot da aynı içeriğin bir tık ilerisine hitap edecek kaynak ve denemeler içerecek şekilde ayarlanmalıdır. Bu şekilde fizik sizi sınav sürecinde biraz yoracak olabilir ancak karşılığı kesinlikle verecektir. Fizik için önemli diğer bir unsur ise bu süreçte size fiziği sevdirecek bir branş öğretmenidir. Ancak bu illaki yüz yüze bir ders olmalı diye bir şart yok. Dijital platformlarda da sizi fizik yolunda ilerletecek muhteşem hocalar bulabilirsiniz. Demem o ki bu yolu tek başına yürümek zorunda değilsiniz. Sonuç olarak fiziği kazanacak ve elde ettiğiniz netlerle binlerce öğrenciye fark atabileceksiniz.
AYT Kimya Nasıl Çalışılmalıdır?
AYT Kimya üzerine titizlikle gidilmesi gereken alanlardan bir tanesi. Konular aşırı zor değildir. Ancak öğrencilerin çoğu şu hatayı yapar:
‘Konuyu aylar önce çalışıp nasılsa yapabiliyorum diyerek tekrarı ihmal etmek’
Kimya vefalı bir derstir. Eğer üzerine yeterince düşerseniz -ki sizden tüm vaktinizi ona ayırmanızı beklemez- başarmamanız için sebep yok. Diğerlerinde olduğu gibi Kimyada da denemelerin yeri, unutulan konuların tekrar edilmesini hatırlatmak amacıyla çok önemlidir. Bir basit-orta arası kaynak ardından pekiştirmek amacıyla çözülmesi gereken orta derece kaynak öneriliyor. Denemelerle de desteklendiğinde AYT Kimya artık sizin için sorun olmaktan çıkacak ve tamamı net olarak dönecektir.
Kimyayı kazanmanın yolu her soruya gereken özeni göstermekten geçer. Kimya soruları bir sorudas birden fazla konu içerebilecek şekilde hazırlanır. Tamamı sayısal-sözel karışık bir yapıya sahip. Yani sürekli işlemlerle ya da ezberlerle canınızı sıkmaz. Birkaç püf noktası vardır her konunun. Onları keşfetmeli ve konular için kendi yöntemlerinizi geliştirmelisiniz. Bu şekilde konu bir veri olarak özümsenir ve kalıcı öğrenme gerçekleşir. Tekrar söylüyorum: ‘KİMYA ZOR DEĞİL!’ Sadece onu keşfetmenizi bekliyor.
AYT Biyoloji Nasıl Çalışılmalıdır?
Biyoloji bence AYT alanında fethedilmeye en müsait alan. Sadece bilgiye aç olmanızı şart koşar. Biyoloji temel olarak canlı dünyasını çevremizi konu edindiğinden öğrenmeniz gereken onlarca bilgi olacak. Ancak öğrenirken anlayacaksınız ki bu muhteşem dünya keşfedilmek için sizi bekliyor. Bu bilgi tufanı sizi korkutmasın aslında ne kadar hızlı öğrendiğinizi aklınız almayacak. Tek yapmanız gereken her konuya özenle çalışmak.
Biyoloji nerdeyse tamamı sözel olan bir alandır. Yani çalışma yöntemlerinden yazarak çalışmak olanı biyoloji için oldukça faydalı bir yöntem olacaktır. Özellikle not çıkarmak bu işin önemli bir parçası. Tabi kaynaklarla konuyu pekiştirmek ve denemelerle eksikleri kapatmak gerektiği de aşikar. Ancak biyolojide sıkça yapılan hatalardan birisi de konunun anlaşılmasını ve eksiklerin giderilmesi hususunda yeterince uğraşılmaması ardından eksik bilgilerle soru çözmeye çalışmak ve soruları kontrol ettikten sonra bolca yanlış çıkması sonrasında yaşanan motivasyon düşüklüğü. Arkadaşlar hiçbir şey hızlıca olup bitmez, bu süreci kendinizi tanıyarak optimum bir sürece yayarak ilerletmelisiniz. Biyoloji yeterince bilmeyen kimseye kapılarını açmaz ancak öğrendikten sonra da size yorum yapabilme yeteneği kazandıracaktır ve AYT de 13 soru cebe atabilmek demek göz ardı edilemeyecek bir durum.
Kısaca özetlersek geniş bir zamana iyi bir planlamayla yayılarak çalışmalı hiçbir konuyu atlamamalısınız. İlk defa çalışıyorsanız veya bilseniz dahi yazarak çalışmalı notlar çıkarmayı ihmal etmemelisiniz. Konu çalışırken bir yandan da kaynaklarla bilgilerinizi pekiştirmelisiniz. Eğer yeterince iyi öğrendiyseniz biyoloji soruları çözmek sizin için AYT’ de bir nevi terapiye dönecektir. Çünkü biyoloji çok seri ilerlemenize imkan verir ve bu hız size motivasyon kazandırır.
AYT Eşit Ağırlık Nasıl Çalışılır?
Bu alan içinde karşımıza Matematik, Coğrafya, Tarih, Edebiyat çıkıyor. Matematik için yukarda bahsettiğim tüyolardan faydalanabilirsiniz. Geriye TM alan dersleri kalıyor.
Madde madde inceleyecek olursak…
AYT Coğrafya Nasıl Çalışılmalıdır?
TM öğrencileri AYT sınavında Matematik branşı dışında geriye kalan kısımda ezber yapma odaklı çalışırlar. Coğrafyayı da içine alan bu çalışma prensibi konuyu güzelce öğrendikten sonra soru çözerek zamanla soru tiplerini de hafızaya dahil etmek şeklinde bir ilerleme yapısına sahip. Yani bu noktada size verilebilecek en iyi tavsiye: ‘Soru tiplerine olanca gücünüzle hakim olmaya odaklanmak.’ şeklinde olacaktır.
AYT Edebiyat ve Tarih Nasıl Çalışılmalıdır?
Yine ezbere dayalı bu branşlarımız için söylenebilecek şey aynı. Arkadaşlar bu alanlar konusunda yeterince iyi öğrenmeden ve düzenli tekrarlar yapmadan maalesef ki pek şansınız olmayacak. Ancak bu durum gözünüzü korkutmasın. Öğrendikçe ve soruları çözdükçe yavaş yavaş soru tipleri dahil her şey kafanızda oturacak ve ders çalışmak iyi vakit geçirdiğiniz bir zaman dilimine dönüşecek. Sadece iyi öğrendiğinizden emin olana kadar soru çözmeye başlamamanızda fayda olacağını belirtmeliyim. Çünkü bur durumda sorularda yanlışlar artacak ve her çözdüğünüzde tonlarca yanlışla yüzleşmek sizin kafanızda derse dair bakış açısını olumsuz etkileyecek. ‘Ben neden bu soruları çözemiyorum?’ sorusunun cevabı ‘Konu eksiğim olabilir’ yerine ‘Ben bu alana yönelik soru çözmekten hoşlanmıyorum’ a dönüşüp ders çalışma vakitlerini cehenneme çevirebilir. Bu süreçte en önemli şey isteyerek ve ne yaptığından emin bir şekilde süreci devam ettirebilmek.
EKSİKLERİNLE YÜZLEŞ VE ONLARI YOK ET!!
AYT Sözel Alan Çalışacaklar İçin Taktikler
AYT sınavında edebiyat-1 ve sosyal bilimler 1-2 alanlarından sorumlu olacaksınız. Sözel alan, alanlar içinde çalışması en kolay olandır. Ezbere dayalı ve güzel metotlarla, birkaç ay içerisinde tüm konuları bitirebileceğiniz bu alan için ‘Yapamazsam’ kaygınızı kenara bırakın.
İlk olarak branşları 1-2 şeklinde sırayla ilerletmelisiniz. En baştan başlayarak titizlikle konuları ay içine yayarak çalışmanızda fayda var. Ne olursa olsun işin içine ezber girince yavaş yavaş ve uzun vadede çalışmak en mantıklı ilerleyiş olacaktır. Bu şekilde birkaç ay boyunca gün be gün ve istikrarla çalışmanızı devam ettirirseniz; emin adımlarla alan sınavında yol alıyor olacaksınız. Bazen motivasyonunuzu ve istikrarınızı kaybettiğiniz anlar olacak, gayet normal bir durum. Bu anlarda yapmanız gereken kendinize o ana dek ne kadar yol aldığınızı hatırlatmak olacak. Hatta konuları bitirdikçe bir yandan da konuları pekiştirdiğiniz kaynaklarda daha önceden çözdüğünüz sorulara bakarak ne denli ilerlediğinizi görebilir ve bu farkındalıkla daha motive olmuş bir şekilde ilerleyişinizi sürdürebilirsiniz.